Klima kullanımı elektrik tüketimini zirveye çıkardı
Türkiye, 2025 yılının Temmuz ayında son 55 yılın en sıcak günlerini yaşadı. Bu olağanüstü sıcaklıklar, artan klima kullanımıyla birlikte ülkenin elektrik tüketimini tarihi zirveye çıkardı. Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in analizleri, bu durumun enerji sektörü için yeni bir dönemin başlangıcı olduğunu gösteriyor.
Klima kullanımı elektrik talebini yükseltti
Ember’in raporu, Türkiye’de soğutma kaynaklı elektrik tüketiminin son üç yılda yüzde 26 artarak 10 TWh’ye ulaştığını ortaya koyuyor. Bu talep artışı, 4 milyon elektrikli otomobilin bir yıllık şarj ihtiyacına denk geliyor ve yaz aylarındaki toplam tüketimin yüzde 8’ine karşılık geliyor.
Yıllık ortalama artış ise yüzde 12 seviyesinde. Yalnızca bir ay içinde soğutma için kullanılan elektrik, İstanbul’daki tüm sanayi tesislerinin üç aylık elektrik tüketimine eşitleniyor.
Türkiye’nin elektrik şebekesinde denge değişiyor. Yüksek ortalama sıcaklıklar ve yaygınlaşan klima kullanımı, en yüksek saatlik elektrik talebinin artık kış aylarında değil, yaz aylarında görülmesine neden oluyor. 2008 ile 2025 yılları arasında kış ve yaz ayları arasındaki talep farkı 0,8 GW’den 9,1 GW’a çıktı, bu da yaklaşık 12 katlık bir artış anlamına geliyor.
Bu durum, enerji altyapısının yılın sadece birkaç haftasındaki zirve talebe göre planlanmasını gerektiriyor ve üretim maliyetlerini yükseltiyor. 28 Temmuz’da saatlik elektrik tüketimi 59 GWh ile rekor kırdı, bunun yüzde 18’i soğutma ihtiyacından kaynaklandı.
Uzmanlar, soğutma talebinin önümüzdeki yıllarda da artmaya devam edeceğini belirtiyor. Her 1 derecelik sıcaklık artışı, yaklaşık 0,77 GW ek kapasite ihtiyacı yaratıyor. Projeksiyonlar, soğutma kaynaklı elektrik talebinin 2030 yılına kadar iki katına çıkarak 20 TWh’ye, 2035 yılına kadar ise 35 TWh’ye ulaşabileceğini gösteriyor. En yüksek saatlik elektrik talebinin ise 2035’te 85 GWh seviyesine çıkması bekleniyor.
Artan soğutma talebi karşısında güneş enerjisi kritik bir rol oynuyor. 2019 ile 2024 yılları arasında öğle saatlerinde güneş enerjisinin toplam elektrik talebini karşılama oranı iki katından fazla arttı. Bu durum, güneş enerjisinin hem temiz hem de artan soğutma talebini karşılamada etkili bir çözüm olduğunu gösteriyor.
Uzmanlar, bu talebe yanıt vermek için dağıtık güneş enerjisi santrallerinin yaygınlaştırılmasını, enerji verimliliği politikalarının uygulanmasını ve esneklik çözümlerinin hayata geçirilmesini öneriyor.
