Türkiye’de 5G hızı ne kadar olacak?
Türkiye’de 5G için geri sayım başladı ve 2026 yılında kullanıma sunulacak. 5G ihalesinde 700 MHz FDD ve 3.5 GHz TDD frekansları açık artırmaya çıkıyor. Bu frekanslarla gerçekte ne kadar hız göreceğimiz ise en çok merak edilen konuların başında geliyor.
Türkiye’de 5G hızı hangi seviyede olacak?
5G, teorik olarak 10 Gbps hızlara ulaşabiliyor olsa da, gerçek kullanımda bu hızlar çok daha düşük oluyor. 2019’dan bu yana dünyanın birçok ülkesinde 5G hizmeti verildiği için elimizde yeterli veri bulunuyor. Türkiye’de kullanılacak frekanslar ve bant genişlikleri ile elde edilecek hızlar da bu verilere dayanarak belirleniyor.
İhaleye çıkan frekanslardan 700 MHz, geniş bir kapsama alanı sunuyor ancak hızı düşük. 3.5 GHz ise yüksek hız veriyor fakat kapsama alanı daha dar. Bu durum, operatörlerin şebeke stratejisini de belirliyor. Şirketler, kırsal ve dağlık bölgelerde 700 MHz’i, kentsel alanlarda ise 3.5 GHz’i kullanacak. Böylece 5G’nin yüksek hız ve düşük gecikme özelliklerinin asıl hissedileceği frekans 3.5 GHz oluyor.
5G ihalesinde 3.5 GHz frekansında en az 80 MHz kanal genişliği sağlanıyor. Kalan 20 MHz ise operatörler tarafından 5G’nin NR-CA özelliği için kullanılacak. Bu özellik sayesinde 80 MHz ve 20 MHz bant genişlikleri birleştirilerek 100 MHz bant genişliğine ulaşılacak ve gigabit hızlar elde edilecek.
İhale sonucunda tüm operatörlerin 3.5 GHz’de en az 80 MHz bant genişliğini kullanarak ortalama 700 Mbps hız vermesi bekleniyor. Daha büyük bir pay alan operatörler ise 100 MHz kanal genişliğinde ortalama 1000 Mbps, en iyi durumda ise 1200 Mbps’e varan hızlar sunabilecek.
Kırsal alanlarda kullanılacak olan 700 MHz frekansında ise tüm operatörlere 2×10 bant genişliği verilecek. Bu da kırsal bölgelerde operatörler arasında bariz bir hız farkı olmayacağı anlamına geliyor. Kırsal alanda kullanıcılar 40-80 Mbps hız alabilecek. Kentsel bölgelerde ise hız farkları 500 Mbps’e kadar çıkabilecek.
Şehirlerde 5G’nin ana frekansı 3.5 GHz olacak. Bu frekansla teoride 1.4 Gbps hızlara ulaşılabilirken, gerçek kullanımda 300-1000 Mbps aralığında hızlar elde ediliyor. En iyi şartlarda, yani baz istasyonuna yakın ve az sayıda kullanıcının olduğu durumlarda 1200 Mbps hızlar görülebilecek. Yükleme hızları ise 40-150 Mbps arasında değişecek. Kırsal bölgelerde kullanılacak 700 MHz frekansıyla ise 40-100 Mbps indirme ve 10-25 Mbps yükleme hızları alınacak.
Türkiye’de 5G ihalesinde en hızlı frekans olan mmWave (26 GHz ve üzeri) frekansları yer almıyor. Bunun nedeni, mmWave’in kapsama alanının çok düşük olması. Sadece birkaç yüz metrede sinyal iletebiliyor ve kalın duvarlar, yağmur, sis gibi koşullardan olumsuz etkileniyor.
Bu frekansı evlerde kullanabilmek için her 100 metreye bir baz istasyonu kurmak gerekiyor, bu da büyük maliyetler ve görüntü kirliliği demek oluyor. Günümüzde mmWave, sadece stadyum, konser alanı, havalimanı gibi kalabalık ve dar alanlarda kullanılıyor. Ayrıca, Türkiye’de satılan 5G destekli telefonların büyük bir kısmında mmWave desteği de bulunmuyor.
5G’nin ilk yıllarında operatörler, “çift bağlantı” (5G EN-DC) teknolojisini kullanacak. Bu teknoloji, 4.5G ve 5G’nin aynı anda kullanıldığı bir sistem. Telefonun ana bağlantısı 4.5G üzerinden kurulurken, 5G ek veri taşıyıcı olarak devreye girerek internet hızını yükseltiyor.
Bu sayede kullanıcılar gigabit hızlar görebilecek. Ancak bu teknolojinin bazı dezavantajları var. Çift bağlantıda gecikme süresi 20-30 ms civarında kalırken, saf 5G’de bu süre 10 ms’ye kadar düşüyor. Ayrıca, 4G ve 5G modemleri aynı anda çalıştığı için batarya daha çabuk bitiyor.
Otonom araçlar, uzaktan ameliyat gibi ultra düşük gecikme gerektiren senaryolar için saf 5G altyapısı gerekiyor. Türkiye’de gerçek, ultra düşük gecikmeli 5G için birkaç yıl daha beklemek gerekecek.
